Be Happy and a Good Person
Dat waren de afscheidswoorden van een oude en vooral wijze monnik met wie ik een gesprek had in een kleine Boedistische tempel in Bangkok. Na een hele enerverende dag ontroerden deze woorden mij en in gedachten bedankte ik mijn oma dat zij, op haar verjaardag, dit cadeautje aan mij heeft gegeven. Gisteren teruggereden vanuit Hua Hin naar Bangkok. Daar weer mijn intrek genomen in het vertrouwde Ibis Sathorn, het is altijd leuk om als bekende te worden begroet. Ik was stijf van het lange zitten in de minibus en om het lijf weer wat soepeler te maken ben ik bijna 3 uur gaan lopen, eerst door een prachtig park en later zwerven door de straten om uiteindelijk te eindigen in een complex met hele grote shopping malls. Ik loop inmiddels bijna 6 weken, alle afstanden, op mijn flip flops en het zal wennen zijn om weer schoenen te dragen. Hoewel ik op mijn brommertje deze beter wel aan had kunnen hebben!! Het contrast met Birma is nergens zo vervreemdend als hier in de shopping malls van Bangkok. Geld kan dan gelukkig maken, maar dat laten de mensen helaas niet blijken. Ik zie maar al te vaak dat dit ontevredenheid en chagrijn tot gevolg heeft. Dit in schril contrast met de mensen in Birma, geen of weinig geld, wel veel aandacht voor elkaar, altijd open staan en nieuwsgierig naar de ander. Ik mis de open blik en de liefdevolle glimlach, die volgens mij de wereld zou kunnen veranderen als de mensen deze zouden willen ontvangen. Vannacht voor het eerst slecht geslapen. De adrenaline is na mijn glijpartij, als een surfplank over het grind, gezakt en inmiddels doet het lijf mij pijn. Kan niet op mijn rechterkant liggen en als ik opsta voel in mij een hele stramme muppet. Weer naar het ziekenhuis voor wondverzorging en ik laat gelijk even naar mijn knie kijken, deze doet niet wat hij zou moeten doen. Ik dacht even naar het ziekenhuis, maar dat liep wel even anders. Het was hetzelfde ziekenhuis als in Hua Hin, alleen was dit een moloch van een ziekenhuis. Ik denk wel 3 maal groter dan bv. de Vu in Amsterdam. Uiteraard heeft hier de bureaucratie ook zijn intrede gedaan. Pasje maken, wachten, formulier invullen, wachten, begeleiding naar andere afdeling, wachten, formulier invullen, wachten enz. Het is echt “zorgreisje” geworden deze dag. Een bijzondere ervaring was dat alle wachtruimten gegroepeerd waren rondom een pleintje, waar in het midden een pianist en violist stonden die een live concert gaven. Eerst dacht ik dat is een goed idee voor Nederlandse ziekenhuizen, maar toen had ik ze nog niet horen spelen. De muziek die zij speelden was zo zwaar en heftig, dat als iemand zich niet zo best voelde je ter plekke in een zware depressie zou belanden. Helaas miste de violist nogal eens een noot. Het beoogde ontspannende effect werkte dus niet en was bij mij bloeddruk verhogend. Dat bleek trouwens niet bij de controle, bloeddruk oké en 6 kilo aan gewicht kwijt in de aflopende reis. Reizen is gezonder dan je denkt!! Na deze controle werd ik door een verpleegkundige gehaald en door een Chinese dokter ontvangen. Weer mijn verhaal vertellen en ik moest op een bank gaan liggen om mijn wonden te laten verzorgen. Hij wilde mij eerst controleren en begon gaas en pleister met bruut geweld van mijn lijf te halen. Toen ik hem duidelijk maakte dat het ook anders kon, keek hij mij aan alsof ik van mars kwam. Ik vroeg hem om het de verpleegkundige te laten doen. Omdat zij m.i. wel vakbekwaam is en zowaar dat liet hij doen. De verpleegkundige deed het uiteraard zorgvuldig en vooral veel aandacht voor de patiënt. Helaas keek zij wel steeds naar de arts, alsof zij steeds toestemming moest vragen om verder te gaan. De arts bekeek mijn wonden en uit een mengeling van chinees, thais en engels maakte hij mij duidelijk dat het er goed uitzag. Schoongemaakt en nieuw verband, kreeg wel gelijk twee recepten voor medicijnen, zijn ze hier dol op. Alleen voor de knie moest ik naar de orthopedische arts ( tja die moet ook zijn geld verdienen, niets is artsen hier vreemd). Ik weer wachten en uiteindelijk heel vriendelijk ontvangen door de arts, geheel andere benadering dan de eerste. Hij wilde wel een X-ray van mij knie laten maken. Ik dacht, oh nee daar gaan wij weer. Wachten, foto gemaakt, wachten en uiteindelijk gesprek met de arts. Geen fractuur, wat ik wel wist, maar mijn knie was niet zo best meer. Op de foto was te zien dat mijn kraakbeen bijna geheel is verdwenen en dat het bovenste deel van mijn bot er heel rafelig uitzag. Verder zat er vocht in en dat is mij niet vreemd. Moet de knieën ontzien, tja hoe doe je dat als dynamische muppet ? Hij stelde voor om een fit to fly af te geven en dat ik business class moest vliegen, omdat ik dan mijn been meer kon strekken. Ieder nadeel heeft zijn voordeel. Vorige keer Cuba en nu weer. Carla zei:dit is de enige manier om jou in en ziekenhuis te krijgen voor een check up!!Zij heeft contact gehad met ANWB en deze weer met mij. Business class geregeld. Ik zal de volgende reis wel oppassen, maar dit is wel een prettige bijkomstigheid. Ook alle gemaakte taxi en andere kosten worden vergoed. Geweldig zo’n doorlopende reisverzekering bij de ANWB. Ik heb net mijn diner bij Mali restaurant, inmiddels ons vaste adres in Bangkok, genoten en de baas was weer spraakzaam en nieuwsgierig als altijd. Verder is het altijd genieten van de prachtige klassieke muziek die hij altijd weer uit de speakers weet te toveren. Daarna mijn rugzak gepakt en ik ben nu bezig deze tekst te schrijven. Zal deze straks of morgen wel posten. Het zit erop deze reis, met weemoed maar ook groot verlangen ga ik weer naar huis. Verlang naar mijn dochters en uiteraard Carla, waarvoor ik volgens mij meer ben dan een opvang en praatpaal (hahaha). Alleen reizen is prima, maar samen met Carla heeft nog altijd een grote meerwaarde voor mij ( niet alleen voor het reizen !!!! ). Ik wil iedereen bedanken die mij heeft gevolgd, een bericht heeft achtergelaten en ik hoop dat je net als ik genoten hebt van deze reis(mee). Tot de volgende keer en Be Happy and a Good Person!!!!!!!
Bertje gaat weer alleen verder !
De nacht was nog in duisternis gehuld, toen wij om 05.00 het hotel verlieten en naar het vliegveld werden gebracht. Daar heeft Carl ingecheckt en na een stevige 'hug' ging Carl door de douane, nog even een zwaai en onze wegen gaan weer scheiden. Ik stond nog even te drentelen en ging vervolgens een heerlijke 'echte'koffie halen. Ik hoorde van Carl dat hij op tijd vertrok richting Hanoi, maar dat hij na een half uur vliegen terugmoest keren naar Bangkok vanwege technische mankement. Vertrok vervolgens met 4 uur vertraging alsnog naar Hanoi. Ik was ondertussen al onderweg naar Hua Hin. Rugzak weer omgehangen, eerst met de city train naar Bangkok, dan weer een skytrain en tenslotte een tuktuk en een stuk lopen om de bus naar Hua Hin te halen. Met een mini bus in 3 uur naar Hua Hin gereden. Het was alsof ik in een vrieskist zat, de airco stond heel koud tot tevredenheid van de thaise mensen die ook in de bus zaten. Uiteindelijk kon ik van plaats wisselen en zat tegen het raam waar nog enige warmte te voelen was. In Hua Hin aangekomen ben ik op zoek gegaan naar een hotel of questhouse. Het eerste internetcafé ingestapt om via google een goedkoop overnachtingadres te vinden. Uiteindelijk had de eigenaar van het café een goede tip voor mij en daar ben ik naar toegegaan. Prima hotelletje met zowaar een TV met BVN, zit ik hier in Thailand naar DWDD door en Paul en Witteman te kijken. Ik was daar snel klaar mee, wat een toestanden in dat kleine kikkerlandje. Snel weer naar buiten en zwerven over de night market en de traditie voorgezet, fried rice, chop chop groenten en egg on top. Hua Hin is een kleine stad die naast de prachtige witte stranden weinig te bieden heeft. Ik moet heel erg wennen aan de toeristen die hier in grote getallen aanwezig zijn. Vooral de veel te dikke mannen die met ontbloot bovenlijf en met de gebruikelijke tatoo's lopen te paraderen. Opvallend veel toeristen uit de Scandinavische landen. De overgang van het liefdevolle Birma naar een op $ gericht land is wel even wennen. Ik heb een brommertje gehuurd om de omgeving van Hua Hin te verkennen. Ik vind dat heerlijk, zon in je gezicht en wind om je oren. Vooral de taferelen bij en rondom het vissershaventje waren weer pareltjes van schoonheid. Ook bij een rustige plek bij het strand gestopt en een verkoelende duik in zee gemaakt. Op terugweg een mooie slingerende gravelweg door rijstvelden en langs een afwateringskanaal. Daar stonden mensen in te vissen en gezien de donkerte van het water en de smurrie die naar boven kwam, leek het mij geen gezonde bezigheid. Ik genoot van dit ritje, totdat er plotseling uit het niets een groep honden de weg overstak. Het waren volgens mij mannetjes die achter een loops vrouwtje aanrenden. Ik probeerde te remmen, maar door de gravel gleed zowel achter als voorwiel onderuit en daar schoof ik, op mijn buik en zij, over het gravel. Onmiddellijk waren en mensen om mij te helpen en het zag er nogal bloederig uit. Voet, knie, zij, elleboog en bovenarm waren allemaal geschaafd door de gravel. Gelukkig niets gebroken, hoewel ik nu wel spierpijn heb en een beetje als een stramme muppet voorbeweeg. Op de heenweg had ik een hospital gezien en binnen vijf minuten was ik daar en werd onmiddellijk geholpen. Alle wonden schoongemaakt en behandeld. Volgens mij had ik drie jaar geleden al een tetanusprik gehad en de arts zei dat dit 10 jaar doorwerkt. Prima zorgverlening, kunnen zij in Nederland nog een voorbeeld aannemen. Uiteraard veel belangstelling en de nurses wilden maar al te graag hun Engels op mij uitproberen. Volgens hen was ik 'very Lucky' en ik dacht hetzelfde. Toch weer mijn 'guardian angels'die goed voor mij zorgen. Soms vraag ik mij wel eens af of ik niet teveel van ze vraag. S' avonds nog een voettocht gemaakt door Hua Hin en daar was het waterfestival nog steeds aan de gang. Het meest opzienbarend was een monnik die achter op een hele nieuw pick-up zat, een grote plastic bak met water naast zich en daar doopte jij een bos takken in en 'zegende'daarmee iedereen die voorbij kwam. Ook hier heeft de moderniteit de monniken nieuwe mogelijkheden gegeven. Blijft wel een vreemd gezicht. Vanmorgen toen ik opstond was de stijfheid toegenomen, maar verder voelde ik mij prima. Opnieuw naar het ziekenhuis om wonden te laten behandelen en kreeg gelijk een verwijzing naar ziekenhuis in Bangkok. Daar moet ik mij morgen melden om de wonden te laten verzorgen. Mijn teen, die inmiddels weer de vorm en de kleur van een gezond krieltje had gekregen, moest het weer ontgelden en ziet er weer uit als de bekende zwarte truffel. Het brommertje had kleine schade,maar ik ben vanmorgen nog een ritje gaan maken om nog even te genieten van het mooie strand en het geruis van de golven. Mag niet zwemmen, zeewater is hier niet schoon, zegt de arts. Ik heb toch twee dagen gezwommen en heb nog steeds geen groene of andere uitslag gekregen. Toch zijn raad maar opgevolgd. Straks ga nog 1 dag genieten in Bangkok en dan zit het erop. Ik verlang ernaar om iedereen weer te zien en te genieten van de lente die in volle hevigheid is losgebarsten. Daarna wil ik wel weer zwerven in de wereld. Wil Carla deze keer wel weer aan mijn zijde. Zonder a is mij ook prima bevallen, maar met heeft wel een bijzondere meerwaarde voor mij. So far so good. Ik geniet nog steeds, ook met alle verband en gaas aan mijn lijf.
Twee muppets verlaten Birma
Het is me wat hé,mm het valt niet mee,alweer ontbijten,weer die ouwe Toyota in,dat wordt weer zweten vandaag,weer die ouwe bende bekijken,waar doen wij het voor,zit liever thuis op de bank TV te kijken,je moet wat doen om jong te lijken,ja, het is met wat,mm het valt niet mee!! Zo starten de muppets hun gesprek zodra zij om 06.00 uur hun ogen amper open hebben gedaan. Dit dialoog begint iedere ochtend metHet is me wat, mm het valt niet mee, afhankelijk van de dag worden nieuwe dialogen gevoerd van hooguit 5 minuten en dan is voor ons de dag weer begonnen. Voor anderen misschien een regelrechte ramp om zo een dag te beginnen, voor ons is het altijd weer lachen en zo kun je de dag tocht het beste beginnen. Gisteravond minder gelachen. Ineens lag ik languit op de weg en was even de weg kwijt. Er was weer een 'powercut' en dat betekent dat het aardedonker is. Ik kwam van internet toen het licht uitviel. Ik liep op een zandpad en wilde de weg opstappen. Ik stootte met mijn tenen tegen een grote kei, ging vervolgens op mijn knieën en handen vooruit op de grond. Schaaf wond aan knie, grote teen bloedde en leek erg veel op een zwarte truffel, die net door een varken uit de bodem is gehaald. Het enige wat mij zorgen baarde, was het vuil van de straat, alles schoongemaakt en ontsmet met ouderwets prikkende jodium en daarna met antibiotica zalf. Inmiddels gaat het prima, knie is nog wel dik en teen nog steeds een truffel, maar geen ontsteking opgelopen. Vandaag de laatste dag met ons '' drijfertje', wij zijn van Bagan via Taungoo naar Yangon gereden. Ko Soe ( onze driver) heeft zich een uitstekend chauffeur getoond, als gids hadden wij niet veel aan hem, zijn Engels was beperkt en informatie bleef vaak beperkt door te benoemen wat wij zagen b.v. rubberboom, cashewboom, good Photo, daar bedoelde hij mee dat er iest moois te fotograferen was. Echt enthousiast werd hij als hij over vrouwen begon. Dit waren ook geen gesprekken, maar met dramatische geluiden en handbewegingen maakte hij duidelijk wat hij van met vrouwen plan was. Zo gaan zijn beide handen tot borsthoogte omhoog, brengt zijn vingers via neerwaartse beweging naar zijn duim, maakt dan een geluid dat klinkt als piepoe, piepoe, piepoe, laat dan één hand zakken tot kruislaagte en roep dan vervolgens phoeuhoe, phoehoe, phoehoe en barst dan in lachen uit. Als wij een vrouw of meisje passeren achter op een brommer en dat is hier bijna iedere minuut, dan start zijn repertoire oh darling, oh darling I am to old for you en opnieuw zijn lachje wat klinkt als kruising tussen een muis in het nauw en een hinnikend veulentje. Inmiddels zijn wij er zo aan gewend, dat wij aan elkaar moeten vragen 'deed ie het weer'? Ik heb al eerder bericht over de gesprekken tussen Carl en de driver, die soms moeizaam verlopen, omdat zij elkaar niet altijd begrijpen. Inmiddels is daar een oplossing voor gevonden, als Carl iets tegen de driver zegt, vraagt hij aan mij of ik het wil vertalen!!!!! Verder is onze driver wel heel zorgzaam, onderweg neemt hij vaak cadeautjes mee voor bekenden en hij brengt ook altijd iets mee voor de monniken of voor Boeddha persoonlijk. Terwijl ik dit zit te schrijven is de stroom weer eens uitgevallen en aangezien het buiten nog 30 graden is zitten wij te zweten. Komt een jongetje een zaklantaarn brengen, Op de vraag hoe lang duurt het komt de legendarische opmerking ' five minits', dat is een standaard uitdrukking voor alles waar een wachttijd voor staat. Waarschijnlijk is 5 minuten praktisch met één handbeweging duidelijk te maken, omdat het engels meest niet toereikend is. Meestal duurt het een half uur, maar het kan ook een uur of langer duren. Vraag je dan opnieuw, met een wat luidere stem, hoe lang, dan wordt lachend geantwoord '5 minits'. In India is het meest 'no problem' en is de tijd ingekort tot too minits; het resultaat is hetzelfde, lang wachten!! Buiten klinkt ritmische muziek, het lijkt wel of er Braziliaanse bands zijn ingevlogen, prettige achtergrond muziek. Vannacht begint het 4daagse 'waterfestival', het Myanmar nieuwjaarsfeest. Overal op straat zijn grote podia, waar soms wel 100 tuinslangen over een reling hangen. De bedoeling is dat iedereen die voorbij komt wordt natgespoten. Dat betekent dat je altijd wel een keer wordt natgespoten, omdat in bijna iedere straat wel een paar podia staan. Inmiddels is de muziek overgegaan in bonk bonk bonk ofwel keiharde housemuziek die over het meer richting van ons hotel wordt geblazen. Dit is geen slaapmuziekje!! Vanmorgen vroeg op en een al lopend door Yangon gezworven. Het is nieuwjaarsdag en het waterfestival is van start gegaan. Camera wel meegenomen, maar heb regelmatig moeite gehad om de camera droog te houden. Vooral de wandeling door de slumps van Yangon was niet alleen indrukwekkend, maar ook heel riskant. Kinderen stonden met grote waterpistolen en emmers iedereen die passeerde nat te schieten of te gooien. Het is het gebruikelijke ritueel in Birma op nieuwsjaardag, overal grote podia met waterkanonnen en slangen en iedereen die passeert krijgt de volle laag. Lopend, op de fiets, met de auto, het maakt niet uit alles gaat nat. De foto's geven een goed beeld van hoe het hier toegaat. Uiteindelijk waren wij ook nat tot op de onderbroek, maar gelukkig is de temperatuur zodanig dat het ook binnen een uur weer droog is. Ik zal de foto's plaatsen als ik weer in Thailand ben, vandaag niet gelukt om internetverbinding te krijgen. Het zal niet de laatste keer zijn dat ik Birma heb bezocht, er zijn nog heel veel prachtige plekken met ongerepte schoonheid. De mensen hier zijn een schoonheid van zichzelf, zo vriendelijk en zij hebben steeds oprechte aandacht. Uiteraard is de lach die je krijgt steeds weer een presentje. Het is een liefdevol land en wij hebben er iedere dag van genoten. Of wij al deze liefde hebben verdiend, wij wachten het antwoord van Hans af. Wij hebben het gekregen, ontvangen en genoten. Birma heeft opnieuw een speciaal plekje bij mij gekregen. So far so good. !!!
Verbazingwekkende schoonheid in Bagan
De eerste ochtendstralen laten de pagodes en tempels langzaam ontwaken. De vogels beginnen hun ochtendconcert, wat tot ver over de dorre kale vlakte te bewonderen is. Wonderbaarlijk snel klimt de zon aan de horizon en de temperatuur stijgt evenredig. Om 08.00 is het al 28 graden en dat loopt op tot 40/44 graden vanaf 12.00 uur. Deze temperatuur is vooral voelbaar op de woestijn zandgrond, waar veel tempels en pagodes staan. De eerste uren is het genieten van sfeer, vergezichten en de pagodes en tempels die wij bezoeken. Om 06.15 stonden wij al boven op een pagode te genieten van de opkomende zon en de geuren en kleuren die met het eerste zonlicht meekomen. De pagodes en tempels die tegen een bergrug aanliggen zijn omgeven door een zacht doorschijnende mistbanken. Naarmate de zon feller wordt, laten zij ook steeds meer van hun schoonheid zien. Ik heb geprobeerd om de sfeer vast te leggen in de foto’s. Dit is helaas maar een beperkte ervaring, omdat hetgeen je op de foto ziet, slechts 140 graden is en in werkelijkheid zijn pagodes en tempels rondom in 360 graden. Voeg daar nog meer verfijnde kleur en geur aan toe en dan ervaar je wat wij het op zo’n moment beleven. In de ochtend zijn er heel weinig mensen te bespeuren en dat alles maakt het plaatje compleet. Verder brengt ons “drijfertje” ons naar prachtige plekken, de welbekende tempels en pagodes, maar ook onbekende, waar de sfeer uit het verre verleden nog steeds zichtbaar en voelbaar is. Dat schoonheid ook een keerzijde heeft, bleek toen ik door Old Bagan kwam en niets meer terugzag van het houten questhouse, waar ik toen overnachte en ook alle winkeltjes uit die tijd waren verdwenen. Later bleek dat in 1990 het toenmalige regime het nodig vond om alle overnachtingsplekken en winkeltjes met de grond gelijk te maken. De mensen kregen toen 1 week de tijd om naar elders te vertrekken, het tegenwoordige new Bagan.Het steeds inniger contact tussen de lokale bevolking en de toeristen was het regime een doorn in het oog. Het begon steeds meer op een “vrijstaat”binnen de dictatuur te worden en daarom is er ingegrepen. Met alle schoonheid om mij heen is dit een heel pijnlijke en onverdraaglijke actie geweest, vooral voor de mensen, maar ook ik mis de sfeer van betrokkenheid en solidariteit, die toen zo kenmerkend was voor het verblijf in Bagan. Midden op de dag is het voor ons gedaan met het rondzwerven door dit wonderschone landschap. Wij zijn “genoodzaakt” om naar een duur hotel te gaan waar wij, tegen betaling van $ 5.-- , gebruik mogen maken van het zwembad en alle voorzieningen. Tja, daar liggen wij dan, Carl in de volle zon en ik blijf wat meer in de schaduw. Wel regelmatig het zwembad in om de verkoeling te zoeken ( zie foto ).Voor ons is het een hele uitgave in vergelijking met het dagelijkse bestedingspatroon. Het meeste geld wordt besteed aan water, waarvan ik per dag gemiddeld 3 tot 4 liter gebruik, € 1.-- , lunch € 1.10 en diner € 1.60 inclusief fles water. Verder kopen wij pakjes Marie biscuitjes voor onderweg en mijn duurste uitgave is aan het eind van de dag twee verkoelende Tiger biertjes, € 1.30 voor de twee tijgertjes. Dagbesteding € 5.—en dan is de $ 5.—voor even zwemmen een hele uitgave (hahahaha) . Om 17.00 uur komt de driver ons weer ophalen en gaan wij nog twee uur rondkijken en genieten van de zonsondergang. Zo brengen wij onze dagen in Bagan door en het is van de vroege ochtend tot de late avond heel veel genieten !!! Uiteraard is er ook het “gewone” dagelijkse leven in Bagan. De geiten en koeien worden onder begeleiding van jongetjes van gemiddeld 10 jaar jong, naar de plukjes groen gebracht die op de kale vlakte nog te vinden zijn. Weer deelnemen aan een optocht ter ere van de inwijding van de novices, die voor een paar dagen het klosster ingaan. Vrouwen doen de was, mannen rijden de ossenwagen, meisjes verkopen bloemen, kleine vrachtauto;s worden volgeladen met mensen, meiden lopen met zakken cement van 50 kilo op hun hoofd en verder verkopen mannen en vrouwen de meest uitlopende waren en souvenirs in hun primitieve stalletjes. De jongens van de paardenkar ( taxi) ronselen hun klanten en verder gaan er heel veel mensen van hier naar daar, wat dat ook mag zijn. De monks en nons lopen in lange rijen langs de huizen en vullen hun nap en schaal met rijst. Zie de fotoserie Dagelijks leven in Bagan. De sfeer is gemoedelijk en vriendelijk, zoals overal in Birma. Ik zal deze sfeer gaan missen in het “zakelijker en onpersoonlijker” kikkerlandje. Nog 2 dagen reizen Carl en ik samen, dan zit het “samen” erop. Ik zal die ouwe muppet nog gaan missen. Wij hebben een prima tijd samen gehad. Carl vliegt via Bangkok gelijk door naar Hanoi en gaat dan Vietnam en daarna Cambodja verkennen. Hij is helemaal in Boeddha en gaat dus ook naar Ankor What, één van de zeven wereldwonderen. Ik blijf ga nog drie dagen in Thailand, ga naar de kust om een beetje bij te komen van alle indrukken die in de afgelopen 4 weken heb opgedaan. Ik denk dat het Hua Hin wordt, een kustplaats ongeveer 4 uur rijden met de bus vanaf Bangkok. Ik hou je wel op de hoogte. So far so good. Laat verder de beelden maar spreken !!!!!!! Ik hoorde net dat het de 12/13 Oud/Nieuwjaar is in Birma en overal het waterfestival zal plaatsvinden. Overal wordt je natgespoten!!! Hier in Birma wordt het nu 1373 ( in had al het gevoel dat ik terug in de tijd was gegaan)
Op weg naar Bagan
Om 05.30 opstaan en wakker worden met het zenuwachtige gevoel wat ik vroeger had als ik op schoolreis ging. Vandaag naar Bagan, één van de belangrijkste redenen om naar Birma te gaan. Hoe zal het zijn, zal het niet tegenvallen. Vaak kunnen verwachtingen uitmonden in teleurstelling, omdat de werkelijkheid niet aan deze verwachting voldoet. Ik ga “open” naar Bagan, maar stilletjes hoop ik dat het nog dezelfde sereniteit en mystieke sfeer heeft als 25 jaar geleden. Daarover later. Eerst op weg naar Bagan. Na Mandalay gingen wij een nieuwe vierbaans snelweg op die van Mandalay naar Yangon gaat. Dit is een prestige object van de “bevelhebbers” in Birma, zij willen meegaan in de vaart der volkeren. Helaas is dit een uit de hand gelopen hobby. Naast de weg zijn nog eens vier banen vrijgemaakt om het uiteindelijk tot een achtbaans snelweg te maken. Helaas is het gemotoriseerde verkeer in Birma van dien aard dat wij op de 150 kilometer snelweg die wij reden, slechts drie auto’s zijn tegenkomen en vijf bromfietsen. In ieder geval geen last van files of opstoppingen in het verkeer.In zijn streven naar zetelwinst heeft onzeminister president Rutte de snelheid op de snelwegen verhoogd naar 130 kilometer. Hier is gekozen voor een milieubewuste snelheid van 100 kilometer, terwijl er maar een paar auto’s gebruik van de weg maken. De wereld kent rare kostgangers. Na 150 kilometer gingen wij van de snelweg af en reden het savanne landschap binnen wat steeds meer het karakter van een woestijnlandschap begon te krijgen. Opnieuw een smalle weg, met de breedte van één auto, kaarsrecht en dan weer slingerend voorziet de weg het landschap van enige tekening. Verder kleine bosschages, acaciabomen en vooral veel geel en rood zand. De dorpen onderweg waren stoffig door het zand, bij een lokale markt zijn wij weer gestopt en gekeken welke producten hier worden aangeboden. Het was vooral een groet, kip en vis markt. Sferen van eeuwen geleden, vooral omdat op de achtergrond een pagodes stond uit de 12deeeuw. Dit is voor de mensen heel gewoon, net zo gewoon als wij buren hebben. Dit zijn fotogenieke plekken en dat kost mij weer een rolletje. Op het laatste deel van de weg naar Bagan overheerste de droogte en uiteindelijk kwamen wij in Bagan aan. Wat mij onmiddellijk opviel was de met asfalt geplaveide wegen. Uiteraard blijven niet alle wegen zandwegen, hoe mooi zij ook in het landschap passen. Wel passeerden wij al vele wonderschone pagodes en een opwindend gevoel maakte zich van mij meester. Het liefst wilde ik gelijk het veld inrijden en om mij tussen de pagodes te zwerven. Eerst nog ons hotel bekijken. Dat gaf nogal wat problemen. Hier had duidelijk het toerisme de regie, de prijzen werden gelijk hoog ingezet en na onderhandelen, wat een heel chagrijnige eigenaar opleverde, kwamen wij een prijs overeen. Uiteindelijk beviel de kamer niet, te weinig daglicht en degene die mij kennen weten dat dit niet bepaald favoriete kamers voor mij zijn. Weer verkast en nu een prima kamer voor $ 11.—pp. Om 17.00 uur naar het met 2500 pagodes bezaaide landschap gegaan. Naar een redelijk grote gereden om daar van de sunset te genieten. Op de bovenste ring waren meerdere toeristen en ik ben toen een rang lager gegaan en was daar als enige. Carl was inmiddels naar beneden gegaan en was in een stoel voor de pagode gaan zitten. Ieder pakt zijn moment, ik zat stil boven en weer maakte de stilte, af en toe onderbroken door het gezang van vogels, een enorme indruk op mij. Ik zat daar stil te genieten van alle stupa’s ofwel pagodes in het landschap, zover als het oog reikt en beschenen door het licht van een ondergaande zon. Dan is er ontroering en probeer het dan maar ens droog te houden. Hoewel de omgeving is veranderd door de toename van toerisme, is de sfeer gelukkig nog steeds hetzelfde. Altijd verbaas ik mij over het feit dat ik in een landschap sta, dat sinds de elfde eeuw weinig is veranderd. Uiteindelijk zijn er van de 5000 pagodes nog maar 2500 over maar de contouren zijn hetzelfde en ook enkele pagodes zijn uit de elfde eeuw en andere zijn gebouwd tussen de 11deen 13deeeuw. Uiteraard zijn er restauratie geweest, vooral na een aantal grote aardbevingen, zijn er veel verwoest en zijn anderen weer opnieuw opgebouwd. Voldaan en naar het hotel gegaan, waar zich s’ avonds nog een comedia d ‘arte afspeelde. De stroom was uitgevallen en dat is met een temperatuur van 36 graden erg onplezierig. De eigenaar of oppasser reageerde laconiek en vertelde dat het de schuld van de overheid was. Die verminderde de stroomtoevoer als het stroomverbruik te hoog wordt. Hij viel steeds terug op “de overheid”, met gevolg dat er langzaam stoom uit Carl zijn oren kwam. Steeds luider riep hij “we don’t pay”, als er geen airco komt. Laconiek reageerde de man, dan ga je maar weg. Hebben jullie de koeler weg aangezet, dat is geen airco maar een rechtopstaande ventilator waar koele lucht uitkomt. Wij keken met zoveel verbazing de man aan, dat hij onmiddellijk opdracht gaf om bij ons dat ding aan te zetten. Inderdaad bleek het prima te werken en toen even later de Airco weer aanging hebben wij de man bedankt voor zoveel magische kracht, dat hij in staat was om “de overheid”te dwingen om hem weer elektriciteit te geven. Met veel gelach namen wij weer afscheid en hebben verder prima geslapen. Morgen om 06.00 uur weer op pad om van de sunrise te genieten en verder het landschap met al zijn pagodes te verkennen. So far so good. Ik heb nog hetzelfde heerlijke gevoel als 25 jaar geleden en tijd is een relatief begrip. Wij begrijpen dat Hans in retraite is gegaan na onze indringende vraag, maar wij wachten nog steeds in spanning zijn antwoord af.
Monniken en pagodes in Aramapura
Het leven is vergankelijk en daarom stond een bezoek aan de stad van de onsterfelijken op het wensenlijstje van de twee muppets. Na de ingesleten ochtendrituelen staat onze driver ( inmiddels noemen wij hem “drijfertje”, op zijn Haags) staat Ko Soe alweer klaar voor de volgende tocht. De vertrektijden zijn meestal 06.00 voor lange rit en 07.00 voor korte rit. Om 06.00 uur is het meestal binnen 5 minuten weer feest in de auto. Carl is s´morgens vroeg op zijn scherpst en dat moet vooral de driver ontgelden. Met luide stem, die het harde geluid van de dieselmotor overstemt, worden vragen gesteld waar de driver meestal geen antwoord op geeft. Carl schuift dan naar voren en op 5 cm van het oor van de driver wordt de vraag met hetzelfde octaafgehalte herhaald. Het antwoord wordt meestal in onverstaanbaar Engels gegeven, wat vervolgens een Babylonische spraakverwarring oplevert. De bekenden van Carl zal het niet verbazen, omdat ook zijn Nederlands met het zware Maastrichtse accent ook meest niet te verstaan is.Mijn rol is die van vertaler en aangever en inmiddels is deze golden triangel een doorslaggevend succes geworden. Het is bijzonder plezierig om met Carl te reizen, meestal zijn wij gelijkgestemd over de te ondernemen activiteiten en er is voldoende ruimte om je eigen moment te pakken. Dat is inmiddels ook ingeburgerd bij ons, wij pakken momenten van stilte en rust of pakken een moment voor jezelf. Voordat wij naar Amarapura gingen hebben wij eerst een bezoek gebracht aan de U Bein brug. Deze 1200 meter lange teakhouten brug is de langste op de wereld. De brug rust op zware houten pijlers en overspant het Taungthaman meer. Het is een drukte van belang op deze brug, die uitsluitend voor voetgangers, met of zonder fiets aan de hand, toegankelijk is. De zon was net ontwaakt en dat gaf de brug een mooie zachte ochtendteint. Deze brug wordt ook bezocht door romantische stelletjes, meestal s’ avonds bij het vallen van de avond, maar ook om 07.00 uur geven zij al toe aan het liefdesritueel, samen op de kant van de brug zitten en wordt er liefdevol naar elkaar gefluisterd. Onder de brug zijn eendenhoeders aan het werk en ook zijn de vissers weer hard aan het werk om de vangst binnen te halen. In de verte een groep monniken bij een kale boom met wat vlaggetjes en dat maakt het geheel tot een prachtig schouwspel. Daarna hebben wij een enorm tempelcomplex bezocht waar 1300 monniken verblijven. Hier wordt onderricht gegeven in de leer van Boeddha en hebben wij de monniken in hun dagelijkse bestaan konden gadeslaan. Vanuit hun slaapplek, afhankelijk van aantal jaren monnik, verblijven zij in slaapzaal of eigen piepkleine kamertje. Op ommuurde plaats staat een grote vierkante bak met water en met kommen gooien de monniken (met ontbloot bovenlijf, de doek is naar beneden gerold) water over zich heen. Daarna droge doek om en met de nap naar de rij die voor de eetzaal wordt gevormd. Er heerst een oorverdovende stilte als de 1300 monniken in de rij staan te wachten. Deze stilte bezorgt je kippenvel, zo mooi kan stilte zijn. Helaas zijn er ook hier toeristen, meestal Japanners of Duitsers, die het nodig vinden om elkaar met luide stem te overtuigen dat het mooi is wat zij zien. Opvallend is wel dat er geen gemeenschappelijk einde van de maaltijd is, na het eten si het iedereen voor zich. De één eet zijn nap leeg en de ander neemt een paar happen en neemt de rest mee naar zijn kamer. Wij zijn ook nog naar een opvanghuis voor “oudjes” geweest. Deze ouderen, boven de 70 jaar, hebben geen familie, die voor hen kan zorgen en dus zijn er vrijwilligers die zich over deze mensen ontfermen. Zij hebben barakken neergezet, één voor 10 mannen en één voor10 vrouwen. De woon- slaapplaats is in een grote zaal en bestaat uit een bed met een heel klein kastje voor persoonlijk bezit. Ik zal een foto plaatsen. Wij hebben met handen en voeten gepraat en ons verdienstelijk gemaakt door even te helpen met het doppen van onbekende bonen. Ook hier weer dezelfde liefdevolle hartelijkheid van de mensen, Carl heeft hier een legendarische opmerking over gemaakt.Als deze liefdevolle hartelijkheid een weerspiegeling is van Boeddha, dan heb ik over Boeddha geen mening meer. Ik zie wat het de mensen doet en dat is genoeg, wie ben ik dan om mij kritisch over Boeddha uit te laten.Van mij krijgt hij een Boeddha voor in zijn huis!!! Vervolgens hebben wij een oogverblindend mooie tocht gemakt door de heuvels met zijn 1000 pagodes. Ik kom werkelijk ogen te kort om deze pracht te volgen en het is onmogelijk om dit in beelden te vangen. Er zijn momenten dat een foto niet kan weergeven wat er in werkelijkheid te zien is. Dit is zo’n plek, 360 graden pagodes in het groene heuvels, het wit en goud blinken in het zonlicht. Dat is weer genieten !!!! Terug in Mandalay hebben wij ons vermaakt met het schrijven van verhalen en fotowerk. Mandalay is geen stad met veel allure. Door grote branden zijn enorme blokken weggevaagd en daar hebben zij, in Oost-Duitse bouwstijl, flats en winkelcentra neergezet. Ik kan je verzekeren dat is bepaald geen schoonheid voor het oog , misschien schoonheid door zijn lelijkheid, maar dat is van een andere categorie. Morgen naar Bagan, ik verheug mij daar op. Hoe zal het zijn, na 25 jaar, toen ik daar voor het eerst een bezoek bracht. Ik hou je op de hoogte. So far so good.
Road to mandalay en verstilling in schoonheid
In serene stilte komen de monniken met hun nap voorbij. Om zes uur hebben zij hun eerste meditatie en gaan dan met hun nap bij de mensen langs om voedsel te verzamelen voor hun lunch om 11.00 uur. Daarna wordt er niet meer gegeten en wordt er gewerkt en gemediteerd. Zes uur is ook onze tijd om de dag te beginnen en beiden zijn wij na het openen van onze ogen onmiddellijk actief aanwezig en starten de dagelijkse rituelen. Om zeven uur vertrokken voor een lange tocht van Inle Lake naar Mandalay. De titel Road to Mandalay is van een Engelse dichter, die Mandalay vergeleek met Timboektoe in Afrika. Daar is in werkelijkheid geen sprake van, maar daarover later. De dag begon met een bezoek aan de oudste houten tempel in Birma. De verstilling van eeuwen was nog voelbaar in deze tempel. Er waren zeer oude monniken en heel jonge monniken ( novices). Er is zichtbaar groot respect voor elkaar en vooral de aanwezigheid van een stokoude monnik, die stil op een bankje in de ochtendzon zat te mijmeren, ontroerde mij. Weer de weg op en de bergen in. De weg is heel slecht en onze nieren hebben ook een flinke tocht door het lichaam gemaakt. Grote trucks op smalle bergwegen en diepe afgronden is heel slecht voor ontspannen genieten van de omgeving. Deze was prachtig, de weg slingerde zich om de bergen en met steeds wisselende vergezichten. Vele uren later lieten wij de bergen achter ons en begon een tocht door een savanne landschap. Eén rechte weg van 80 kilometer lengte en met de breedte van een auto. Om de paar honderd meter een houten brug, waar in de lengte planken waren bevestigd met de breedte van twee autobanden en daar moest onze auto steeds met een redelijke snelheid overheen. Het landschap maakt stil en de stilte wordt ruw verstoord door het zien van mensen die in dit ruige landschap proberen hun dagelijkse kostje bij elkaar te krijgen. Onderweg veel dorpen, waar altijd wel kinderen en/of volwassen uitbundig staan te zwaaien als wij voorbij komen. Ook hier is het harde bestaan van het buitenleven duidelijk te zien. Altijd worden wij hartelijk begroet als wij even stilstaan om foto te nemen of onze benen even te strekken. Het interessante van dit land is de afwisseling van het geestelijk leven van de monniken en het harde aardse leven op het platteland. Dit levert ook tegenstellingen op, overal langs de weg worden donaties gevraagd voor aanbouw of verbouw van tempels. De monniken ontvangen hun eten van de burgers en die moeten, vooral op het platteland daar heel hard voor werken onder vaak schrijnende omstandigheden. Ik vraag mij wel vaak af of de enorme toename van pagodes en tempels en de prijs die de mensen daar voor moeten betalen, ooit de bedoeling van Boeddha is geweest. Ook de opsmuk die aan de beelden van Boeddha worden toegevoegd staan mij vaak tegen. Gelukkig zijn er nog tempels waar de sereniteit en eenvoud nog te vinden zijn. Daar is de sfeer ook voelbaar, in tegenstelling tot de Boeddha beelden die inmiddels een hoog “ Efteling” gehalte krijgen. Ik heb nog een foto toegevoegd uit het binnenste van een enorme liggende Boeddha, je gaat bij het hoofd naar binnen en via een allerlei beeldengroepen kom je er bij zijn voeten weer uit. Ter hoogte van zijn buik of eigenlijk wat lager stond een groep vrouwen met ontbloot bovenlijf. De betekenis ontgaat mij geheel bij het aanschouwen van deze taferelen. Wat een verademing was het bezoek aan Mingun in de omgeving van Mandalay. Daar was nog de verstilling voelbaar en daar zijn Carl en ik de verstilling ingestapt. Wij genieten op eigen - wijze, maar wat overeenkomt is het aanvoelen en aanschouwen van puurheid en sereniteit. De tocht naar Mingun hebben wij met een boot gemaakt, wij zaten op bovendek en genoten van het leven op de rivier. Daar liggen enorme bamboevlotten, waar mensen op wonen en waar de handel in hout de belangrijkste bezigheid is. Het enorme vlot gaat met de stroom mee en trekt zodoende steeds andere klanten. Het levendige leven langs de rivier hebben vraagt veel creativiteit en doorzettingsvermogen van de mensen. In de vroege ochtendzon tonen de huizen van bamboe en daken van palmbladeren hun aanwezigheid, de koeien of boten voor het huisje geven de verschillende kostwinning van de mensen aan. Wij genieten iedere dag van het leven in kleine dorpen en op het platteland. Lopen daar rond en de mensen zijn altijd nieuwsgierig en hartelijk in hun begroeting. Meestal wordt je uitgenodigd in hun huis of zijn zij trots op het feit dat je hun huis, hoe primitief ook, wil bekijken of op de foto wil zetten. Nog steeds bedanken zij mij als ik weer eens iemand op de foto zet en dat gebeurt vaak, wat je in de fotoseries wel zal herkennen. S’ avonds zijn wij naar een tempel hoog op de heuvel buiten Mandalay geweest om van de sunset te genieten. Daarvoor moesten wij wel een marteltochtje met de kleinste taxi ooit doorstaan. Een blauwe mini Mazda, waar je gebukt in moet, gebukt moet blijven zitten en er bijna gestrekt weer uitkomt. O p de heuvel en in de tempel waren veel monniken die ook van de sunset wilden genieten. Zij maakten foto’s van ons en v.v.. Ik ben benieuwd in welke tempel wij aan de wand komen te hangen. Om 18.00 uur is de temperatuur nog steeds 35 graden en dat betekent dat wij moe maar voldaan met de kleine Mazda weer naar ons gastverblijf werden gereden. Dan het dagelijkse ritueel: “doet ie ut of doet ie ut niet”. Internet is hier een soort tombola, dan snelle verbinding, althans als die gemaakt kan worden en dan zonder een duidelijke reden is de verbinding ineens weer weg. Lastig als je net na veel moeite en tijd een verbinding met reismee hebt gemaakt. Regelmatig wordt ik eruit gegooid,dat betekent dat je bijna iedere dag een bericht krijgt. Ik zit niet iedere dat te internetten, naar heb de verhalen en foto’s wel op datum gesteld en vandaar dat er een volgorde inzit. Morgen weer op pad, het zal 40 graden worden en dat betekent, vroeg op en rondom 13.00 uur weer terug. Daarna in de schaduw verhalen schrijven en foto’s uit – en bewerken en om 17.00 uur weer op pad. Nog steeds genieten !!! So far so good.
Bootje varen op Inle lake
I help you, you help me, You happy, I happy zijn de gevleugelde uitspraken van onze driver. Deze ex sergeant uit het leger, heeft na veel trainingen klanttevredenheid, zijn lesje geleerd en staat ons met raad en daad terzijde. Kort van stof, eigenlijk gewoon dienstopdrachten, vertelt hij wat wij doen en waar naar toe. Dat is vaak de enige informatie die wij krijgen. Verder is hij heel zorgzaam, vanmorgen trakteerde hij ons weer op een zakje vers gefrituurde somosa. Wat het belangrijkste is, hij is een prima chauffeur. Dat bleek weer eens in de bergetappe van Kalaw naar Inle meer. De weg bestaat uit merendeel potholes ( gaten) en daar tussen is hier en daar enig asfalt zichtbaar. Er wordt geprobeerd met een teeremmer de weg te verbeteren, maar helaas is dat teren met de kraan open. Deze weg is de enige verbinding naar Mandalay en wordt door alle trucks bereden, smalle weg met grote trucks en steile klim en afdaling vraagt het uiterste van onze driver. Hij doet het met grote zorgvuldigheid en behendigheid. De rit gaat door prachtig berglandschap met steeds wisselende vergezichten en ook de lucht laat zich van zijn grillige kant zien. Dan weer blauwe lucht, dan weer schapenwolkjes, stapelwolken en ineens grote grijze regenwolken, waar geen regen uitvalt. Onderweg passeren wij dorpjes waar de tijd al lange tijd stilstaat. Wat het meest opvalt zijn kinderen die altijd buiten spelen. De eenvoud van de spelletjes, de onbevangenheid en de onbezorgdheid van de kinderen is nog in alle schoonheid zichtbaar. De enige manier om contact te maken is vaak op non verbale wijze, althans ik spreek het in het Engels uit en doe daar vervolgen een pantomime bij. Een ei wordt aangegeven met duim en wijsvinger, vervolgens hurk ik en doe het geluid van een kip na. Daarna volgt de beweging van een pan waar het ei ingaat, dan met een sissend geluid wordt duidelijk gemaakt dat het ei gebakken moet worden. Tenslotte een omslaande beweging om duidelijk te maken dat het ei aan beide kanten gebakken moet worden. Resultaat, een gebakken ei!!! Dan met de handen een berg maken, wijzen op de rijst en groenten, “chop chop”roepen, roerbeweging maken en dan het eitje boven op de berg. De mensen genieten van de show en er wordt altijd veel gelachen. Bij de meisjes uit zich dat in een besmuikt gegiechel. Zo is onze “chop chop”act voor rijst met groente een doorslaand succes. Na onze questhouse in Kalaw “Dreamvilla”, zijn wij nu in Inle lake en zitten wij nu in een prachtige bungalow op een heel rustige plek en dat alles voor 8.00 euro pp, ontbijt inbegrepen en dat bestaat uit toast met omeletje en jus d’orange, bananen, papaja, meloen, geschilde sinaasappel en koffie. Genieten dus! Vandaag een geweldig mooie tocht over het meer gemaakt. Om 08.00 uur vaarden wij uit, de ochtendmist verhulde wat zich op het water en aan de walkant bevond. Langzaam loste de mist in zichzelf op en de zon liet de ochtenddauw snel verdampen. Wij hadden een boot voor ons tweeën, zaten achter elkaar en waren lange tijd stil en de verstilling was geheel in overeenstemming met de sfeer op het water. Achter ons zat het hulpje van de schipper lange tijd zijn mantra’s op te zeggen, wat wonderbaarlijk overeenkwam met het constante geronk van de motor die de boot aandreef. Leef het leven, geniet!! Vandaag kwam het als een verstillende meditatie. Gisteren zei Carl nog tegen mij: Leuk dat motto van jou, leef het leven, geniet, maar ik moet er wel hard voor werken. Nou vandaag hoefde hij alleen maar te zitten en met volle teugen genieten. Dat heeft hij ook gedaan, genieten van de prachtige natuur en de steeds wisselende ansichtkaarten die aan ons voorbij gleden. Bij het bezoek aan de “giraf”dames waren wij zeer onder de indruk. De ringen om hun nek wegen zes en een halve kilo en ook om ieder been zit nog eens hetzelfde gewicht. Het is voor de schoonheid, maar ik krijg er pijn in mijn buik van als ik zie welke last zij moeten dragen. Hoewel soms is een last die niets weegt, ook moeilijk te dragen. Onwillekeurig moet ik aan mijn neef Rob denken, die een zeer moeilijke tijd doormaakt. Een bezoek aan een zeer oude houten boeddhistische tempel was een ander hoogtepunt. Op twee monniken na waren en geen andere bezoekers. De prachtige Boeddha beelden voor iedere dag één stonden mooi opgesteld en er waren ook andere bijzondere Boeddha beelden, geheel in oorspronkelijke staat en zonder als die flauwekul en neonlichten die tegenwoordig bij de Boeddha worden geplaatst. Wij hebben een aantal ronden gemaakt om het centrum met al zijn Boeddha’s en namen als een mantra het leven door. Uiteraard nog een markt bezocht en hebben verder genoten van een zonovergoten terugtocht met de boot. Nog een bezoek gebracht aan een tempel, de monniken hadden vrij van meditatie, het was zondag!! So far so good, blijf meereizen en geniet !! Tenslotte nog een opborrelde vraag voor Hans, die vanuit zijn jeugdig verleden en niet als econoom, het antwoord zeker kan geven. Dag en nacht heeft de tekst ons beziggehouden en ontlokte Carl zelf de opmerking : Ik pak even een moment van stilte !!! Alleen voor deze opmerking is de tekst goud waard. Goed Hans, de volgende vraag, die zijn oorsprong heeft gevonden in het woord liefde.“ Moet je liefde verdienen “ ???Vol spanning wachten wij het antwoord af, Carl staat nog onwennig te wachten sinds zijn gemetselde muur enige scheuren begint te vertonen.